Η Αρχαία Ελλάδα

Ιστορία της Τεχνολογίας και των εφευρέσεων

Αρχαία Ελλάδα

Κατά τη διάρκεια αυτής της θεματικής εβδομάδας, αναφερθήκαμε στις καινοτομίες και την σπουδαιότητα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Από τον 7^ο αιώνα π.Χ. έως τον 2^ο αιώνα μ.Χ. οι αρχαίοι Έλληνες πρωτοτύπησαν με διάφορα επιτεύγματα σε πολλούς επιστημονικούς τομείς.

Μέσα από το μάθημα της επιμόρφωσης και της φιλαναγνωσίας και με τη προβολή φωτογραφιών και βίντεο μάθαμε για την γεωγραφική της θέση, τις γειτονικές χώρες, τη πρωτεύουσα, τη γλώσσα, τη θρησκεία και τις θάλασσες που υπάρχουν γύρω από τη χώρα.

Έπειτα, τονίσαμε ότι οι αρχαίοι Έλληνες, έχτισαν τα βασικά θεμέλια, στα οποία στηρίχθηκαν όλοι οι δυτικοί πολιτισμοί και αυτός ο έπαινος πηγάζει από τις καινοτόμες συνεισφορές τους σε ένα ευρύ φάσμα ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, από τον αθλητισμό έως την ιατρική και από την αρχιτεκτονική έως την δημοκρατία.

Όπως και άλλοι πολιτισμοί, έτσι και οι αρχαίοι Έλληνες διδάχθηκαν από το παρελθόν και ανέπτυξαν τις δικές τους ιδέες όταν γνώρισαν άλλους πολιτισμούς.

Πολλές από τις αρχαίες ελληνικές εφευρέσεις έχουν συνεισφέρει μοναδικά στον παγκόσμιο πολιτισμό και παραμένουν ακμαίες και άξιες προς μίμηση, έως σήμερα. Με αυτό το τρόπο, ασκώντας μεγάλη επιρροή, πρωτοτύπησαν με την αρχιτεκτονική, τη μηχανική, τα μαθηματικά, τη γεωμετρία, τη φυσική, την ιατρική, τη πολιτική, τη φιλοσοφία, τους Ολυμπιακούς Αγώνες, την αστρονομία και το θέατρο.

Όσον αφορά την τεχνολογία, οι αρχαίοι Έλληνες ήταν στραμμένοι προς αυτό το τομέα από πολύ νωρίς, όπως είχε αποτυπωθεί και στην ελληνική μυθολογία με το μύθο του Προμηθέα.

Όπως αναφέρει ο Πλάτωνας, καθώς ο Προμηθέας παρατήρησε ότι ο νεοδημιούργητος άνθρωπος ήταν γυμνός, ξυπόλητος, άστεγος και άοπλος, εκείνος έσπευσε να επανορθώσει το σφάλμα του Δία και να του δώσει την τεχνογνωσία και την ενέργεια. Μέσα από αυτό το μύθο, λοιπόν, γεννήθηκε η σκέψη κι από εκεί η τεχνολογία και μετά η δημιουργία.

Κατά την κλασσική εποχή, ένας από τους πρώτους διανοητές της χώρας μας, λέγεται πως ήταν ο Αρχύτας, ο οποίος γεννήθηκε το 428 π.Χ. στο Τάραντα και υπήρξε επιφανής μαθηματικός, αστρονόμος, μουσικός και φιλόσοφος. Ήταν ο πρώτος που εφάρμοσε τα μαθηματικά στη μηχανική και που χρησιμοποίησε την αρχή της δράσης και της αντίδρασης, πάνω στην οποία στηρίζεται η λειτουργία των πυραύλων και των αεριωθούμενων αεροπλάνων. Με αυτό το τρόπο, επινόησε και κατασκεύασε ένα αεριοπροωθούμενο περιστέρι.

Έπειτα, κατά την ελληνιστική εποχή, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, μία πόλη η οποία αποτελούσε εστία του πολιτισμού, έζησαν μερικοί από τους πιο σπουδαίους Έλληνες εφευρέτες και αρχιτέκτονες, οι οποίοι έφεραν στην επιφάνεια τις πρώτες σημαντικές μεθόδους φυσικής, μηχανήματα, εργαλεία, όπλα, αλλά και εντυπωσιακά οικοδομήματα, προκαλώντας το δέος πολλών σημαντικών λαών.

Ένας από αυτούς τους πρώτους εφευρέτες ήταν ο Αρχιμήδης, γνωστός μαθηματικός, φυσικός, και αστρονόμος, ο οποίος γεννήθηκε στις Συρακούσες της Σικελίας το 287 π.Χ. και σπούδασε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Ο Αρχιμήδης, με βάση τη φυσική μελέτησε την υδροστατική, τη στατική και την αρχή του μοχλού. Ακόμη, με βάση τα μαθηματικά εφηύρε τον προσδιορισμό του όγκου.

Επίσης, σχεδίασε καινοτόμες μηχανές, όπως πολιορκητικές μηχανές και αντλίες με κοχλία που πήραν το όνομά του. Κατασκεύασε έναν περιστρεφόμενο κοχλία μέσα σε ένα κύλινδρο, ο οποίος γυρνούσε χειροκίνητα και μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά του νερού. Ο κοχλίας του Αρχιμήδη χρησιμοποιείται, ακόμη, και τώρα για την άντληση σιταριών σε μεγάλα δοχεία στα εργοστάσια.

Ένας, ακόμη, πολύ γνωστός εφευρέτης της εποχής ήταν ο Κτησίβιος ο Αλεξανδρεύς, ο οποίος έζησε στην Αλεξάνδρεια, κατά το 285 π.Χ. – 222 π.Χ. και ήταν μεγάλος μαθηματικός και μηχανικός. Τα έργα του αφορούσαν τομείς των πνευματικών, των υδραυλικών και της στρατιωτικής μηχανικής.

Ως αναφορά τα υδραυλικά του επιτεύγματα, ο Κτησίβιος εφηύρε την εμβολοφόρο αντλία, η οποία αποτελούταν από δύο όμοιους κυλίνδρους που κινούνταν παλινδρομικά με τη βοήθεια ενός μοχλού. Η κίνηση των εμβόλων δημιουργούσε κενά αέρος, με αποτέλεσμα την αναρρόφηση νερού. Ακόμη, εφηύρε την κλεψύδρα, ένα αστρονομικό υδραυλικό χρονόμετρο, το οποίο έγινε γνωστό με το όνομα ύδραυλις και το υδραυλικό μουσικό όργανο, το πρώτο πληκτροφόρο και πολυφωνικό όργανο στην ιστορία, το οποίο αποτελεί και το πρώτο αρμόνιο.

Μία ακόμη εφεύρεση του Κτησίβιου ήταν το υδραυλικό ρολόι, το οποίο μπορούσε να χρησιμοποιηθεί τη νύχτα και ήταν μια πολύ βελτιωμένη έκδοση της κλεψύδρας. Είχε ένα συνδυασμό τριών δοχείων, τα οποία ήταν εφοδιασμένα με ρυθμιζόμενους ελεγκτές ροής και το κατώτερο δοχείο που περιείχε τον πλωτήρα.

Ο πλωτήρας ανυψωνόταν ανάλογα με το ύψος του νερού, καθώς ανέβαινε ένα αγαλματίδιο που έδειχνε την ώρα πάνω σε κάθετη κλίμακα που ήταν χωρισμένη σε δώδεκα μέρη, όσες και οι ώρες από την ανατολή μέχρι τη δύση του ήλιου για την ημέρα και από τη δύση μέχρι την ανατολή για τη νύχτα.

Ως προς τη στρατιωτική μηχανική, ο Κτησίβιος επινόησε και κατασκεύασε τα τηλεβόλα όπλα, τον ανυψωτήρα και τους υδραυλικούς καταπέλτες, που βοήθησαν σε δύσκολες καταστάσεις πολέμου.

Συνεχίζοντας, αναφερθήκαμε στον Φίλων τον Βυζάντιο, ο οποίος ήταν μαθητής του Κτησίβιου κι ενώ είχε καταγωγή από το Βυζάντιο, έζησε τα περισσότερά του χρόνια στην Αλεξάνδρεια 260 π.Χ. – 18 π.Χ. Ο ίδιος ήταν μαθηματικός και μηχανικός και κατασκεύασε βαλλιστικά όπλα, τα οποία πετούσαν βέλη και λίθους, όπως τη βαλλίστρα και έναν πολύπλοκο τύπο τειχών, τα πολιορκητικά. Αυτά φτιάχτηκαν για να αντιστέκονται αποτελεσματικά στα νέα όπλα των εχθρικών λαών.

Ο τελευταίος εφευρέτης για τον οποίο έγινε αναφορά, ήταν ο Ήρων, ένας Έλληνας μηχανικός, ο οποίος έζησε στην Αλεξάνδρεια, κατά το 10 μ.Χ. – 75 μ.Χ. Η πιο διάσημη εφεύρεσή του ήταν η σφαίρα του Αιόλου, η πρώτη ατμομηχανή στην παγκόσμια ιστορία. Γνωστή ως μηχανή του Ήρωνα ήταν μία απλή ατμομηχανή, η οποία περιστρεφόταν, όταν η κεντρική παροχή του νερού θερμαινόταν. Με την πίεση του νερού και των υδρατμών μπορούσε να παράγει έργο.

Μία ακόμη χρήσιμη εφεύρεση των Ελλήνων ήταν ο νερόμυλος, μία τροχός που κατασκευάστηκε με τη χρήση φυσικής, ήπιας και ανανεώσιμης πηγής ενέργειας. Με τη δύναμη της πτώσης του νερού κινήθηκαν απλές και στην συνέχεια πολύπλοκες μηχανές που κάλυψαν τις περισσότερες ανάγκες των επόμενων κοινωνιών.

Επίσης, άξια αναφοράς ήταν δύο από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου που κατασκεύασαν οι αρχαίοι Έλληνες, όπως το Φάρο της Αλεξάνδρειας και το Κολοσσό της Ρόδου, σηματοδοτώντας με αυτό το τρόπο την εξέλιξη της τεχνολογίας.

Μέσα από τα μαθήματα των εικαστικών και των legostem, φτιάξαμε τις δικές μας κατασκευές και εφευρέσεις, όπως τους καταπέλτες και το νερόμυλο, για την συνεχή διασκέδαση και επιμόρφωση των παιδιών.

Κατά τη διάρκεια της μουσικοκινητικής και της θεατρικής αγωγής συμμετείχαμε σε μουσικοκινητικά και ομαδικά παιχνίδια και σε διασκεδαστικές χορογραφίες.

Καταληκτικά, από την θεματική μας εβδομάδα δεν έλειψε η γυμναστική, η προβολή ταινίας, με βάση το θέμα και το facepainting.