Ελληνικός πολιτισμός
Εξερευνώντας τον ελληνικό πολιτισμό
Κατά τη διάρκεια αυτής της θεματικής ενότητας, μάθαμε με τα παιδιά του ΚΔΑΠ για την ιστορία του ελληνικού πολιτισμού. Μέσα από αυτή τη αναδρομή κατανοήσαμε ότι η Ελλάδα ήταν και είναι μία από τις πιο σημαντικές χώρες στο κόσμο, καθότι το πνεύμα, η γλώσσα, ο πολιτισμός, η κουλτούρα και η αρχιτεκτονική της αναδεικνύουν, τα ιδανικά και την ομορφιά που υιοθετήθηκαν, και συνεχίζουν να εντυπωσιάζουν από την αρχαιότητα έως σήμερα.
Στο μάθημα της επιμόρφωσης και της φιλαναγνωσίας, μέσα από την προβολή φωτογραφιών και βίντεο αναφερθήκαμε στις πρώτες φυλές Αρχαίων Ελλήνων, οι οποίοι ξεκίνησαν από την Δωδώνη ως Αχαιοί, Θεσσαλοί, Βιωτοί, Αρκάδες, αλλά ξεχώρισαν κι άλλες φυλές όπως οι Αιολείς, οι Ίωνες κ.ά.
Συνεχίζοντας ανά χρονικές περιόδους και φτάνοντας στην Εποχή του Χαλκού κατά το 3000 π.Χ. έως το 1450 π.Χ. μιλήσαμε για τον προηγμένο Μινωικό πολιτισμό της Κρήτης και άλλων νησιών του Αιγαίου. Ο Μινωικός πολιτισμός χαρακτηρίστηκε από τα σπουδαία συγκροτήματα, τα οποία ανακαλύφθηκαν στο ανάκτορο της Κνωσού, την Γραμμική Α΄, τη χρήση έντονων χρωμάτων στις τοιχογραφίες τους και τους ανοχύρωτους οικισμούς – ανάκτορα που δήλωναν τη κουλτούρα των Μινωιτών, ως ένας ανοιχτός λαός που ήθελε να διατηρεί καλές σχέσεις με τις γειτονικές του χώρες.
Επίσης, μέσα από αρχαιολογικά ευρήματα παρατηρήσαμε ότι οι γυναίκες είχαν ισάξια θέση με τους άντρες, καθώς είχαν ενεργή συμμετοχή στην καθημερινή ζωή, αλλά και σε ένα από τα πρώτα αθλήματα εκείνης της εποχής όπως, τα Ταυροκαθάψια.
Έπειτα, μιλήσαμε για την Ύστερη Εποχή του Χαλκού και τον λαμπρό Μυκηναϊκό πολιτισμό που αναπτύχθηκε στην ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα, κατά το 1700 π.Χ. έως το 1100 π.Χ. Τονίσαμε την εξέλιξη της τέχνης και τις σημαντικές επιρροές που είχε από τον Μινωικό πολιτισμό στην αρχιτεκτονική των οικισμών και των ανακτόρων, αλλά και τις διαφορές με τη οργάνωση μεγάλου στρατού και την οχύρωση επιβλητικών ακροπόλεων, που περιλάμβαναν ανάκτορα και θολωτά ταφικά μνημεία.
Κατά τον μυκηναϊκό πολιτισμό, παρουσιάστηκε μια δεύτερη γραφή η Γραμμική Β’, με την αποκρυπτογράφηση της οποίας πληροφορηθήκαμε για την τότε διαβίωσή τους.
Ύστερα από αρκετούς αιώνες, με την καταστροφή των μυκηναϊκών ανακτόρων, αρχίζει η πρώτη μεταμυκηναϊκή περίοδος, κατά το 1200 π.Χ. και εξαιτίας της έλλειψης γραπτών πηγών, η συγκεκριμένη περίοδος παρακμής, ονομάστηκε «σκοτεινή εποχή».
Η γεωμετρική εποχή είναι μία περίοδος της αρχαίας ελληνικής ιστορίας που διαρκεί από το 1100 π.Χ. έως το 750 π.Χ. Είναι μία περίοδος μεταβατική, κατά την οποία συνέβησαν εξελίξεις, συν τελούμενων των οποίων βρίσκουμε μία διαμορφωμένη κατάσταση στην έναρξη της αρχαϊκής εποχής. Η περίοδος αυτή πέρα από «σκοτεινοί αιώνες», είναι γνωστή και με άλλες ονομασίες, όπως ομηρική εποχή, γεωμετρική εποχή, λόγω των αλλαγών που σημειώνονται περί το 1050 π.Χ. στην τεχνοτροπία της κεραμικής, ή εποχή του σιδήρου, καθώς από το 1100 π.Χ. και εξής γενικεύεται η χρήση του υλικού αυτού για την κατασκευή όπλων ή σκευών.
Αυτή την εποχή, ένα πολύ σημαντικό γεγονός είναι ότι οι Έλληνες πήραν την αλφαβητική γραφή από τους Φοίνικες και την εμπλούτισαν με δικά τους φωνήεντα και διπλά σύμφωνα, βάσει μαρτυριών του Ηρόδοτου. Όσον αφορά την τέχνη, παρατηρούμε έντονα γεωμετρικά σχέδια που κοσμούν τα πήλινα αγγεία.
Κατά την Αρχαϊκή Εποχή, γύρω στο 750 – 550 π.Χ. εμφανίστηκε η ανώτατη μονάδα ανεξάρτητης πολιτικής οργάνωσης, η «πόλις» με τους πρώτους ναούς. Οι ελληνικές πόλεις ήταν αστικοί οικισμοί που λειτουργούσαν ως πολιτιστικά κέντρα. Οι ενδοκοινοτικές συγκρούσεις οδήγησαν σε ένα μεταναστευτικό κύμα ηπειρωτικών και νησιωτικών πληθυσμών προς όλες τις περιοχές της Μεσογείου, με την Ελλάδα να ξεπερνάει τα φυσικά της όρια και να μετατρέπεται σε πολιτισμικό και γλωσσικό κέντρο, επηρεάζοντας πολλές γειτονικές χώρες.
Φτάνοντας στην Κλασική Εποχή, κατά το 480 – 323 π.Χ. μάθαμε για την ανάπτυξη των πόλεων – κρατών και την ραγδαία άνθιση του ελληνικού πολιτισμού. Η Αθήνα γνώρισε μεγάλη δόξα με την πολιτική και τη διοικητική της εξουσία να βρίσκεται στο απόγειό της.
Ταυτόχρονα εκείνη την εποχή, παρατηρούμε την ύφεση των επιστημών όπως φιλοσοφία, ιστοριογραφία, αστρονομία, φυσική, μαθηματικά και γεωμετρία, αλλά και την εξέλιξη της τέχνης όπως γλυπτική, κεραμική, αρχιτεκτονική, μουσική και θεατρολογία. Σπουδαία τεκμήρια αυτών, είναι η Ακρόπολη με το ναό της Αθηνάς και το χρυσελεφάντινο άγαλμά της, το Ερεχθείο με τις Καρυάτιδες, ο ναός του Δία στην Ολυμπία και ο ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο. Ακόμη, κατά τη περίοδο αυτή, έζησαν μερικοί από τους πιο φημισμένους φιλοσόφους όπως τον Σωκράτη, τον Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα, των οποίων η ρήση έχει μείνει ως σημαντικό απόφθεγμα και διδάσκεται έως σήμερα.
Ωστόσο, δεν έλειψαν σημαντικά γεγονότα, όπως ο Περσικός και ο Πελοποννησιακός πόλεμος, των οποίων η έκβαση επηρέασε την Αθηναϊκή πολιτεία, και έφερε έτσι πολλές αλλαγές, όπως την μετάβαση της ηγεμονίας στην Σπάρτη και έπειτα στη Μακεδονία.
Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν βασιλιάς της Μακεδονίας, ο οποίος με το πνεύμα, τον πολιτισμό, τη κουλτούρα, τη στρατιωτική του ικανότητα και την αυτοπεποίθησή του βοήθησε στην εξάπλωση του ελληνικού πολιτισμού, φτάνοντας μέχρι την Ινδία και καταληκτικά στην Αίγυπτο.
Συνεχίζοντας την ιστορική αναδρομή στο ελληνικό παρελθόν, κατευθυνθήκαμε στην τωρινή Τουρκία ή αλλιώς το τέως Βυζάντιο, που άνθισε οικονομικά, πνευματικά και στρατηγικά υπό την ηγεσία της Δυναστείας των Παλαιολόγων και των Ιουστινιανών.
Παρά την ύφεση, βίωσε και κάποια καθοριστικά για την πορεία της γεγονότα, όπως την στάση του Νίκα, κατά την οποία η κατάλυση του πολιτεύματος ήταν πιθανή, η γνωστή ως τώρα εικονομαχία που δίχασε την πολιτεία σε δύο αντίμαχα στρατόπεδα και τέλος, την τεσσάρων φάσεων σταυροφορία που χάρισε την τελειωτική κατάληξη της Κωνσταντινούπολης, με την άλωσή της, τον Μάϊο του 1453. Έπειτα, ξεκινούν τα 400 χρόνια σκλαβιάς υπό το καθεστώς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Ακόμη, υπομένοντας την οθωμανική κυριαρχία, ο ελληνικός λαός ευλογημένος από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό και υπό την υπεράσπιση των τρανών ηρώων του έθνους έκανε την επανάσταση την 25η Μαρτίου του 1821. Έκτοτε, παρά το γεγονός της απελευθέρωσης, από τον τουρκικό ζυγό, ακολούθησαν ήπια χρόνια, με κατάληξη τον διωγμό των Ελλήνων και ταυτόχρονα την μικρασιατική καταστροφή εν έτη 1919 – 1922.
Ο ελληνικός λαός άφησε τότε, πέρα από τα υπάρχοντά του και μία ιστορία χρόνων.
Υποχρεωμένοι, λοιπόν, να ξεκινήσουν από την αρχή οι Έλληνες δημιούργησαν στα μέτρα τους μία σύγχρονη κοινωνία που φτάνει ως το σήμερα όπως, διατηρητέα μνημεία, δημοκρατική ηγεσία, δημιουργία πανεπιστημίων και πνευματικών κέντρων.
Καταλήγοντας στη σημερινή Ελλάδα και όντας καλοκαίρι, ταξιδέψαμε στα όμορφα νησιά, εκθειάζοντας τα ιστορικά μνημεία, τα αξιοθέατα, τη φυσική ποικιλομορφία και τα έθιμα είτε ντόπια, είτε επηρεασμένα από γειτονικές χώρες.
Μέσα από δραστηριότητες εικαστικών, επιμόρφωση, παραδοσιακών χορών και αθλητικών αγώνων επιχειρήθηκε η αναβίωση του ελληνικού πολιτισμού. Συγκεκριμένα, κατασκευάσαμε μάσκες αρχαίας τραγωδίας, αρχαιοελληνικά πήλινα αγγεία, στεφάνια ελιάς για την απονομή βραβείων, ελεύθερους πίνακες ζωγραφικής με τέμπερα βασιζόμενοι στο θέμα. Ακολούθησαν οι καλοκαιρινές χειροτεχνίες απεικονίζοντας κυκλαδίτικα νησιά, ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκε facepainting ανάλογο του θέματος.
Χάρη στη φιλαναγνωσία, την θεατρική αγωγή και τη μουσικοκινητική, γνωρίσαμε τους άθλους του Ηρακλή, την παραδοσιακή μουσική και τους χορούς, υποδυθήκαμε τους αρχαίους τραγωδούς μιμούμενοι διάφορους δραματικούς ρόλους.
Παρόλα αυτά κατά τη διάρκεια αυτών των εβδομάδων απολαύσαμε τον ήλιο και τη θάλασσα μέσα από την κολύμβηση, εξασκούμενοι με τη βοήθεια εξειδικευμένων προπονητών προετοιμάζοντάς μας έτσι για περισσότερες βουτιές.
Παράλληλα με την διευρυμένη θεματική μας ενότητα, διασκεδάσαμε μέσα από τα μαθήματα γυμναστικής, zumba, legostem αλλά και τη προβολή ταινιών κινουμένων σχεδίων.
